Trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau ly hôn bị xử lý như thế nào?

Cơ sở pháp lý:Luật Hôn nhân và Gia đình 2014;

Nghị định 144/2021/NĐ-CP;

Bộ luật Hình sự 2015.

Giải quyết vấn đề:

Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con căn cứ tại Điều 110 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 được quy định như sau: Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.

Phương thức cấp dưỡng được căn cứ tại Điều 117 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:

“Việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần.

Các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng, tạm ngừng cấp dưỡng trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.”

Bên cạnh đó, người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng căn cứ theo khoản 1 Điều 119 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 gồm: Người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.

Về mức cấp dưỡng căn cứ tại Điều 116 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 như sau:

• Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
• Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

Trường hợp người cấp dưỡng vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng thì xử phạt theo quy định tại Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP như sau:

“1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật;

b) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật.

2. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định đối với các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này.”

Như vậy, người nào từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn thì sẽ bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng.

Ngoài bị phạt tiền, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng, bồi thường theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng mà gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tính mạng, sức khỏe của người được cấp dưỡng, hoặc đã bị xử phạt mà tiếp tục vi phạm, thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Căn cứ Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015 để quy định như sau:

“Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

Như vậy, đối với hành vi từ chối, trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng hiện nay pháp luật đã có chế tài cả về hành chính lẫn hình sự.