Khi ly hôn đơn phương không xin được xác nhận nơi cư trú của bị đơn cần phải làm gì?

Căn cứ pháp lý 

Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015

Luật Cư trú 2020

Luật Hôn nhân và Gia đình 2014

Giải quyết vấn đề 

📌 1. Thẩm quyền giải quyết ly hôn 

Căn cứ theo quy định tại Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định như sau: 

Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ
“Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc (nếu là cá nhân) có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình…”

✅ Nghĩa là: Bạn phải nộp đơn tại Tòa án nơi vợ hoặc chồng bạn cư trú/làm việc.
Tuy nhiên, nếu không xác định được nơi cư trú hiện tại của chồng, thì chuyển sang căn cứ dưới đây.

📌 2. Trường hợp không xác định được nơi cư trú của bị đơn.

Căn cứ theo quy định tại điều 277 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định như sau:

Điều 277. Xác định nơi cư trú của cá nhân
“Trường hợp không xác định được nơi cư trú của cá nhân theo quy định tại Luật cư trú thì Tòa án xác định nơi cư trú của cá nhân đó là nơi cư trú cuối cùng của họ.”

✅ Nghĩa là: Nếu không biết chồng hoặc vợ bạn đang ở đâu, bạn có thể gửi đơn đến Tòa án nơi bị đơn cư trú cuối cùng (nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú trước khi bỏ đi).

📌 3.  Xác định nơi cư trú của bị đơn

Căn cứ theo Điều 12 Luật cư trú năm 2020 quy định như sau:

Điều 12. Nơi cư trú của công dân
“Nơi cư trú của công dân là nơi thường trú hoặc nơi tạm trú.”

✅ Nếu bị đơn không còn cư trú tại nơi thường trú/tạm trú đã đăng ký, thì bạn có thể đề nghị Công an xã/phường cấp giấy xác nhận cư trú hoặc giấy trả lời không còn cư trú → Đây là căn cứ để Tòa giải quyết.

📌 4. Xét xử vắng mặt bị đơn

Căn cứ theo quy định tại điều 227 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định như sau:

Điều 227. Sự có mặt của đương sự
“Tòa án vẫn tiến hành xét xử vụ án vắng mặt bị đơn nếu bị đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt…”

✅ Nghĩa là: Nếu Tòa niêm yết thông báo hợp lệ và bị đơn vẫn không có mặt, thì Tòa vẫn có thể xét xử vắng mặt.

📌 5. Trường hợp không xác định được nơi cư trú của bị đơn

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, trong trường hợp không xác định được nơi cư trú của bị đơn, Tòa án có thể thực hiện niêm yết thông báo thụ lý tại nơi cư trú cuối cùng của bị đơn. Đây là biện pháp được quy định nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên trong quá trình giải quyết vụ án, đặc biệt là trong các vụ án ly hôn đơn phương vắng mặt.

Cụ thể, theo Điều 227 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, khi không thể xác định được nơi cư trú, nơi làm việc của bị đơn hoặc bị đơn cố tình vắng mặt không rõ lý do, Tòa án có thể tiến hành niêm yết thông báo thụ lý tại nơi cư trú cuối cùng của bị đơn. Sau thời hạn niêm yết, nếu bị đơn không có ý kiến phản hồi hoặc không đến tham gia tố tụng, Tòa án vẫn có thể giải quyết vụ án theo thủ tục vắng mặt, phù hợp với quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Về việc giải quyết ly hôn đơn phương vắng mặt, Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định rõ rằng Tòa án có thể xử lý vụ án ly hôn vắng mặt nếu người yêu cầu ly hôn đã thực hiện đúng thủ tục, gửi thông báo, niêm yết theo quy định, và sau đó Tòa có thể ra quyết định ly hôn trong trường hợp không có phản hồi hoặc vắng mặt của người bị đơn.

Tóm lại, trong trường hợp không xác định được nơi cư trú của bị đơn, Tòa án được phép:

• Niêm yết thông báo thụ lý tại nơi cư trú cuối cùng của bị đơn.
• Giải quyết ly hôn đơn phương vắng mặt dựa trên các quy định của pháp luật về tố tụng dân sự và luật hôn nhân.

Lưu ý, các quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên và phù hợp với quy trình tố tụng, nhưng để đảm bảo chính xác và phù hợp với từng trường hợp cụ thể, bạn nên tham khảo ý kiến của luật sư hoặc cơ quan tòa án địa phương.

✅ Tóm lại, nếu không có giấy xác nhận cư trú của bị đơn, bạn cần:

1. Gửi đơn đến Công an nơi cư trú cuối cùng của chồng để xin xác nhận tình trạng cư trú.

2. Nếu Công an xác nhận “không còn cư trú tại địa phương”, bạn dùng đó làm căn cứ nộp hồ sơ ly hôn tại Tòa án nơi cư trú cuối cùng của chồng.

3. Đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt nếu chồng không hợp tác hoặc không rõ địa chỉ.